Redakcja
Wywiad z Izabelą Brachaczek, działaczką społeczną i sołtysem Kończyc Małych, na temat obchodów ku czci kapitana Cezarego Hallera i innych bohaterów 8-dniowej wojny polsko-czechosłowackiej.
27 i 28 stycznia 2024 roku, na Śląsku Cieszyńskim odbyły się obchody upamiętniające kapitana Cezarego Hallera i bohaterów 8-dniowej wojny polsko-czechosłowackiej. Jak ocenia Pani znaczenie tych obchodów?
Obchody te stanowią nie tylko hołd dla bohaterów naszej historii, ale są również wyrazem głębokiego szacunku dla naszego dziedzictwa narodowego. Uważam, że jest to kluczowe wydarzenie umacniające naszą pamięć społeczną i świadomość historyczną. Od kiedy objęłam tę funkcję pięć lat temu, starałam się promować i wspierać inicjatywy, które przypominają o ważnych wydarzeniach z przeszłości naszej społeczności. 27 i 28 stycznia 2024 roku, w gminie Zebrzydowice, odbyły się wyjątkowe, dwudniowe obchody ku czci kapitana Cezarego Hallera i innych bohaterów 8dniowej wojny polsko-czechosłowackiej. Było to pierwsze tak rozległe wydarzenie, podkreślające głęboką pamięć i szacunek dla historii. Rekonstruktorzy z Polski i Czech wzięli udział w przemarszach śladami historycznych walk, złożeniu kwiatów oraz pogadankach historycznych, oddając hołd zarówno polskim, jak i czeskim żołnierzom.Pierwszy dzień, sobota, był poświęcony wizytom na cmentarzach w Zebrzydowicach, Skoczowie i Goleszowie oraz przy Krzyżu Kapitana Cezarego Hallera w Kończycach Małych, gdzie uczczono pamięć poległych. Cieszyn również znalazł się na trasie, jako miejsce symboliczne. Niedziela przyniosła międzynarodowy przemarsz przez Kończyce Małe i Zebrzydowice, miejscowości, które były świadkami zaciętych walk. Uczestnicy, wcielając się w żołnierzy 12 Pułku Piechoty, przeszli przez kluczowe punkty konfliktu, w tym miejsce śmierci kapitana Hallera.
Może Pani przybliżyć, jak społeczność lokalna włączyła się w organizację i przebieg tych obchodów?
Wydarzenie uświetniły pogadanki historyczne, podczas których eksperci i pasjonaci historia mogli zgłębić wiedzę o wyposażeniu żołnierzy, przyczynach, przebiegu oraz skutkach konfliktu. Prelekcje, w Kończycach Małych, organizuje cyklicznie pod egidą Stowarzyszenia Miłośników Kończyc Małych od wielu lat – prowadzi je pasjonujący się osobą kapitana Halleta historyk Daniel Korbel i przyciągają licznych słuchaczy, zarówno mieszkańców, jak i odwiedzających. Od dwóch lat do grona prelegentów dołączył Tomaš Rusek. Serdeczne podziękowania kieruję w stronę wszystkich, którzy przyczynili się do organizacji i przeprowadzenia tych wzruszających obchodów – Osp Kaczyce druhna Wioletta Hojka, Osp Kończyce Małe prezes Mariusz Ganzel, restauracja Stara Wylęgarnia. Wydarzenie to, poprzez łączenie rekonstrukcji historycznych, edukacji i uczczenia pamięci, stało się ważnym elementem kultywowania dziedzictwa narodowego oraz budowania mostów pomiędzy narodami.
Nasza społeczność wykazała się ogromnym zaangażowaniem i współpracą. Wykłady, prowadzone przez takich pasjonatów historii jak Daniel Korbel czy Tomaš Rusek, stały się już tradycją i przyciągają słuchaczy nie tylko z naszej gminy, ale i z dalszych regionów.
Pani działalność na rzecz promowania historii regionu sięga dalej niż tylko obchody. Czy mogłaby Pani opowiedzieć więcej o cyklicznych wykładach historycznych w Kończycach Małych?
Zdecydowanie. Prowadzenie tych wykładów rozpoczęło się niemal natychmiast po moim objęciu funkcji sołtysa. Była to odpowiedź na wyraźną potrzebę społeczności do głębszego poznania historii naszej małej ojczyzny. Spotkania te szybko stały się forum dla wymiany wiedzy i doświadczeń, nie tylko historycznych, ale również dotyczących współczesnego życia w naszym regionie. Dzięki temu, że wykłady te są otwarte dla wszystkich, udało się stworzyć przestrzeń dla dialogu międzypokoleniowego i międzykulturowego.
Jakie, Pani zdaniem, są najważniejsze korzyści płynące z organizacji takich wydarzeń jak obchody ku czci kapitana Hallera?
Najważniejszą korzyścią jest edukacja – zarówno młodszych, jak i starszych pokoleń naszej społeczności. Poprzez takie wydarzenia, przekazujemy wiedzę o historii, uczymy szacunku do przeszłości i podkreślamy znaczenie pamięci o bohaterach. Dodatkowo, to wzmacnia więzi społeczne i buduje poczucie przynależności do wspólnoty. Obchody te, poprzez swoją różnorodność – od rekonstrukcji historycznych, przez przemarsze, po wykłady – pozwalają na wielowymiarowe doświadczenie historii, co jest niezwykle cenne w procesie edukacyjnym. Ponadto, inicjatywy te sprzyjają turystyce i promocji regionu, przyciągając odwiedzających zainteresowanych naszą historią i kulturą.
W jaki sposób, Pani zdaniem, można zachęcić jeszcze więcej osób do udziału w takich wydarzeniach i do aktywnego interesowania się lokalną historią?
Kluczem jest komunikacja i wykorzystanie nowoczesnych narzędzi do promocji tych wydarzeń, takich jak media społecznościowe, lokalne portale internetowe czy aplikacje mobilne. Ważne jest też, aby te inicjatywy były atrakcyjne dla różnych grup wiekowych, w tym dla dzieci i młodzieży, na przykład poprzez organizację gier terenowych, warsztatów edukacyjnych czy konkursów z nagrodami. Nie można zapominać o współpracy z lokalnymi szkołami i instytucjami kultury, które mogą pomóc w dotarciu do szerszego grona odbiorców. Wreszcie, ważne jest, aby podkreślać aktualność i znaczenie przeszłości dla współczesności, pokazując, jak wydarzenia historyczne kształtują nasze dzisiejsze życie.
Patrząc w przyszłość, jakie są Pani plany dotyczące dalszego promowania historii i dziedzictwa kulturowego Kończyc Małych i szerzej – regionu Śląska Cieszyńskiego?
Planuję kontynuować i rozwijać inicjatywy edukacyjne, takie jak wykłady historyczne, oraz szukać nowych sposobów na angażowanie społeczności. Planujemy również rozbudowę ścieżek edukacyjnych i turystycznych, które pozwolą na lepsze poznawanie historii regionu “w terenie”. Niezmiennie ważna będzie współpraca z lokalnymi i międzynarodowymi partnerami, aby nasze działania miały szerszy rezonans. Przede wszystkim jednak chcę, aby nasze działania inspirowały innych do aktywnego uczestnictwa w życiu społeczności i do doceniania naszego wspólnego dziedzictwa.
W imieniu redakcji dziękujemy za rozmowę i za zaangażowanie na rzecz promowania historii i dziedzictwa kulturowego naszego regionu.
Fot. Izabela Brachaczek